Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1601

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1601

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1601 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1601 10:52 02.12.1600
2 Đại hàn 300° 20.01.1601 04:28 17.12.1600
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 03.02.1601 23:16 01.01.1601
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1601 20:03 16.01.1601
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1601 19:18 01.02.1601
6 Xuân phân 20.03.1601 21:33 16.02.1601
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 05.04.1601 02:54 03.03.1601
8 Cốc vũ 30° 20.04.1601 11:31 18.03.1601
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1601 23:03 04.04.1601
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1601 13:15 20.04.1601
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 06.06.1601 05:18 06.05.1601
12 Hạ chí 90° 21.06.1601 22:43 21.05.1601
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1601 16:19 08.06.1601
14 Đại thử 120° 23.07.1601 09:35 24.06.1601
15 7 (Thân) Lập thu 135° 08.08.1601 01:18 11.07.1601
16 Xử thử 150° 23.08.1601 15:05 26.07.1601
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 08.09.1601 02:02 12.08.1601
18 Thu phân 180° 23.09.1601 10:05 27.08.1601
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1601 14:48 13.09.1601
20 Sương giáng 210° 23.10.1601 16:28 28.09.1601
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1601 15:10 13.10.1601
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1601 11:33 28.10.1601
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 07.12.1601 06:02 13.11.1601
24 Đông chí 270° 21.12.1601 23:30 27.11.1601

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1601

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.