Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1793

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1793

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1793 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1793 01:44 23.11.1792
2 Đại hàn 300° 19.01.1793 19:06 08.12.1792
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 03.02.1793 13:43 23.12.1792
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1793 09:58 08.01.1793
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1793 08:46 23.01.1793
6 Xuân phân 20.03.1793 10:16 09.02.1793
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1793 15:03 24.02.1793
8 Cốc vũ 30° 19.04.1793 22:52 10.03.1793
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1793 09:54 26.03.1793
10 Tiểu mãn 60° 20.05.1793 23:26 11.04.1793
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1793 15:13 27.04.1793
12 Hạ chí 90° 21.06.1793 08:15 14.05.1793
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1793 01:56 30.05.1793
14 Đại thử 120° 22.07.1793 19:13 15.06.1793
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1793 11:21 01.07.1793
16 Xử thử 150° 23.08.1793 01:33 17.07.1793
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1793 13:09 03.08.1793
18 Thu phân 180° 22.09.1793 21:51 18.08.1793
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1793 03:17 04.09.1793
20 Sương giáng 210° 23.10.1793 05:39 19.09.1793
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1793 04:57 04.10.1793
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1793 01:51 19.10.1793
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 06.12.1793 20:42 04.11.1793
24 Đông chí 270° 21.12.1793 14:23 19.11.1793

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1793

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.