Bảng ngày giờ tiết khí năm 2461
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 2461 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 05.01.2461 05:21 | 24.11.2460 |
2 | Đại hàn | 300° | 19.01.2461 22:38 | 08.12.2460 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 03.02.2461 16:33 | 23.12.2460 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 18.02.2461 11:31 | 08.01.2461 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 05.03.2461 08:33 | 23.01.2461 |
6 | Xuân phân | 0° | 20.03.2461 07:53 | 09.02.2461 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 04.04.2461 10:16 | 24.02.2461 |
8 | Cốc vũ | 30° | 19.04.2461 15:35 | 09.03.2461 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 05.05.2461 00:12 | 25.03.2461 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 20.05.2461 11:34 | 11.04.2461 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 05.06.2461 01:37 | 27.04.2461 |
12 | Hạ chí | 90° | 20.06.2461 17:27 | 12.05.2461 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 06.07.2461 10:35 | 28.05.2461 |
14 | Đại thử | 120° | 22.07.2461 03:58 | 15.06.2461 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 06.08.2461 20:54 | 30.06.2461 |
16 | Xử thử | 150° | 22.08.2461 12:29 | 16.07.2461 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 07.09.2461 01:58 | 03.08.2461 |
18 | Thu phân | 180° | 22.09.2461 12:55 | 18.08.2461 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 07.10.2461 20:47 | 04.09.2461 |
20 | Sương giáng | 210° | 23.10.2461 01:36 | 20.09.2461 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 07.11.2461 03:14 | 05.10.2461 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 22.11.2461 02:11 | 20.10.2461 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 06.12.2461 22:38 | 05.11.2461 |
24 | Đông chí | 270° | 21.12.2461 17:26 | 20.11.2461 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 2461
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.