Bảng ngày giờ tiết khí năm 2540
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 2540 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 06.01.2540 09:25 | 27.11.2539 |
2 | Đại hàn | 300° | 21.01.2540 02:44 | 12.12.2539 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 04.02.2540 20:36 | 26.12.2539 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 19.02.2540 15:29 | 11.01.2540 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 05.03.2540 12:22 | 26.01.2540 |
6 | Xuân phân | 0° | 20.03.2540 11:31 | 11.02.2540 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 04.04.2540 13:39 | 26.02.2540 |
8 | Cốc vũ | 30° | 19.04.2540 18:44 | 12.03.2540 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 05.05.2540 03:03 | 28.03.2540 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 20.05.2540 14:13 | 13.04.2540 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 05.06.2540 04:00 | 29.04.2540 |
12 | Hạ chí | 90° | 20.06.2540 19:43 | 15.05.2540 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 06.07.2540 12:41 | 02.06.2540 |
14 | Đại thử | 120° | 22.07.2540 06:06 | 18.06.2540 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 06.08.2540 23:02 | 03.07.2540 |
16 | Xử thử | 150° | 22.08.2540 14:47 | 19.07.2540 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 07.09.2540 04:26 | 06.08.2540 |
18 | Thu phân | 180° | 22.09.2540 15:39 | 21.08.2540 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 07.10.2540 23:45 | 07.09.2540 |
20 | Sương giáng | 210° | 23.10.2540 04:53 | 23.09.2540 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 07.11.2540 06:46 | 08.10.2540 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 22.11.2540 05:58 | 23.10.2540 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 07.12.2540 02:36 | 08.11.2540 |
24 | Đông chí | 270° | 21.12.2540 21:34 | 22.11.2540 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 2540
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.