Bảng ngày giờ tiết khí năm 2551
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 2551 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 06.01.2551 01:15 | 29.11.2550 |
2 | Đại hàn | 300° | 20.01.2551 18:36 | 13.12.2550 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 04.02.2551 12:26 | 28.12.2550 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 19.02.2551 07:20 | 13.01.2551 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 06.03.2551 04:11 | 28.01.2551 |
6 | Xuân phân | 0° | 21.03.2551 03:20 | 14.02.2551 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 05.04.2551 05:25 | 29.02.2551 |
8 | Cốc vũ | 30° | 20.04.2551 10:31 | 14.03.2551 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 05.05.2551 18:47 | 29.03.2551 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 21.05.2551 05:57 | 15.04.2551 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 05.06.2551 19:41 | 01.05.2551 |
12 | Hạ chí | 90° | 21.06.2551 11:24 | 17.05.2551 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 07.07.2551 04:19 | 03.06.2551 |
14 | Đại thử | 120° | 22.07.2551 21:45 | 18.06.2551 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 07.08.2551 14:38 | 05.07.2551 |
16 | Xử thử | 150° | 23.08.2551 06:24 | 21.07.2551 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 07.09.2551 20:01 | 06.08.2551 |
18 | Thu phân | 180° | 23.09.2551 07:15 | 22.08.2551 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 08.10.2551 15:21 | 08.09.2551 |
20 | Sương giáng | 210° | 23.10.2551 20:31 | 23.09.2551 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 07.11.2551 22:25 | 09.10.2551 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 22.11.2551 21:39 | 24.10.2551 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 07.12.2551 18:18 | 09.11.2551 |
24 | Đông chí | 270° | 22.12.2551 13:19 | 24.11.2551 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 2551
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.