Bảng ngày giờ tiết khí năm 2774
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 2774 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 06.01.2774 03:49 | 03.12.2773 |
2 | Đại hàn | 300° | 20.01.2774 21:19 | 17.12.2773 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 04.02.2774 14:59 | 02.01.2774 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 19.02.2774 09:38 | 17.01.2774 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 06.03.2774 05:56 | 02.02.2774 |
6 | Xuân phân | 0° | 21.03.2774 04:31 | 17.02.2774 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 05.04.2774 05:49 | 03.03.2774 |
8 | Cốc vũ | 30° | 20.04.2774 10:11 | 18.03.2774 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 05.05.2774 17:36 | 03.04.2774 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 21.05.2774 04:06 | 19.04.2774 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 05.06.2774 17:08 | 05.05.2774 |
12 | Hạ chí | 90° | 21.06.2774 08:25 | 21.05.2774 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 07.07.2774 00:59 | 07.06.2774 |
14 | Đại thử | 120° | 22.07.2774 18:21 | 22.06.2774 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 07.08.2774 11:19 | 08.07.2774 |
16 | Xử thử | 150° | 23.08.2774 03:25 | 24.07.2774 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 07.09.2774 17:32 | 10.08.2774 |
18 | Thu phân | 180° | 23.09.2774 05:25 | 26.08.2774 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 08.10.2774 14:17 | 11.09.2774 |
20 | Sương giáng | 210° | 23.10.2774 20:13 | 26.09.2774 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 07.11.2774 22:56 | 12.10.2774 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 22.11.2774 22:53 | 27.10.2774 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 07.12.2774 20:12 | 12.11.2774 |
24 | Đông chí | 270° | 22.12.2774 15:38 | 27.11.2774 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 2774
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.