Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1761

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1761

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1761 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1761 07:29 30.11.1760
2 Đại hàn 300° 20.01.1761 00:56 15.12.1760
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 03.02.1761 19:30 29.12.1760
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1761 15:51 14.01.1761
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1761 14:39 29.01.1761
6 Xuân phân 20.03.1761 16:17 14.02.1761
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1761 21:05 29.02.1761
8 Cốc vũ 30° 20.04.1761 05:05 16.03.1761
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1761 16:06 01.04.1761
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1761 05:49 17.04.1761
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1761 21:34 03.05.1761
12 Hạ chí 90° 21.06.1761 14:46 19.05.1761
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1761 08:21 06.06.1761
14 Đại thử 120° 23.07.1761 01:43 22.06.1761
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1761 17:42 08.07.1761
16 Xử thử 150° 23.08.1761 07:54 24.07.1761
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1761 19:20 09.08.1761
18 Thu phân 180° 23.09.1761 03:58 25.08.1761
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1761 09:15 11.09.1761
20 Sương giáng 210° 23.10.1761 11:33 26.09.1761
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1761 10:45 11.10.1761
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1761 07:36 26.10.1761
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 07.12.1761 02:23 12.11.1761
24 Đông chí 270° 21.12.1761 20:06 26.11.1761

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1761

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.