Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1891

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1891

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1891 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1891 21:00 25.11.1890
2 Đại hàn 300° 20.01.1891 14:20 11.12.1890
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 04.02.1891 08:47 26.12.1890
4 Vũ thuỷ 330° 19.02.1891 04:48 11.01.1891
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 06.03.1891 03:16 26.01.1891
6 Xuân phân 21.03.1891 04:24 12.02.1891
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 05.04.1891 08:47 27.02.1891
8 Cốc vũ 30° 20.04.1891 16:14 12.03.1891
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 06.05.1891 02:51 28.03.1891
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1891 16:06 14.04.1891
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 06.06.1891 07:36 01.05.1891
12 Hạ chí 90° 22.06.1891 00:32 17.05.1891
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1891 18:07 02.06.1891
14 Đại thử 120° 23.07.1891 11:30 18.06.1891
15 7 (Thân) Lập thu 135° 08.08.1891 03:44 04.07.1891
16 Xử thử 150° 23.08.1891 18:14 19.07.1891
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 08.09.1891 06:07 06.08.1891
18 Thu phân 180° 23.09.1891 15:13 21.08.1891
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1891 21:01 06.09.1891
20 Sương giáng 210° 23.10.1891 23:49 21.09.1891
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1891 23:28 06.10.1891
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1891 20:43 21.10.1891
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 07.12.1891 15:47 07.11.1891
24 Đông chí 270° 22.12.1891 09:40 22.11.1891

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1891

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.