Bảng ngày giờ tiết khí năm 1267
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1267 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 29.12.1266 08:17 | 02.12.1266 |
2 | Đại hàn | 300° | 13.01.1267 02:10 | 17.12.1266 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 27.01.1267 21:33 | 01.01.1267 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 11.02.1267 19:10 | 16.01.1267 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 26.02.1267 19:28 | 02.02.1267 |
6 | Xuân phân | 0° | 13.03.1267 22:54 | 17.02.1267 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 29.03.1267 05:30 | 03.03.1267 |
8 | Cốc vũ | 30° | 13.04.1267 15:21 | 18.03.1267 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 29.04.1267 04:00 | 04.04.1267 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 14.05.1267 19:08 | 19.04.1267 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 30.05.1267 11:49 | 06.05.1267 |
12 | Hạ chí | 90° | 15.06.1267 05:34 | 22.05.1267 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 30.06.1267 23:09 | 07.06.1267 |
14 | Đại thử | 120° | 16.07.1267 16:04 | 23.06.1267 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 01.08.1267 07:07 | 10.07.1267 |
16 | Xử thử | 150° | 16.08.1267 19:59 | 25.07.1267 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 01.09.1267 05:50 | 12.08.1267 |
18 | Thu phân | 180° | 16.09.1267 12:41 | 27.08.1267 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 01.10.1267 16:10 | 12.09.1267 |
20 | Sương giáng | 210° | 16.10.1267 16:41 | 27.09.1267 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 31.10.1267 14:22 | 13.10.1267 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 15.11.1267 09:55 | 28.10.1267 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 30.11.1267 03:48 | 14.11.1267 |
24 | Đông chí | 270° | 14.12.1267 20:59 | 28.11.1267 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1267
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.