Bảng ngày giờ tiết khí năm 1407
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1407 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 28.12.1406 08:27 | 18.11.1406 |
2 | Đại hàn | 300° | 12.01.1407 02:10 | 04.12.1406 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 26.01.1407 21:22 | 18.12.1406 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 10.02.1407 18:34 | 03.01.1407 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 25.02.1407 18:30 | 18.01.1407 |
6 | Xuân phân | 0° | 12.03.1407 21:21 | 03.02.1407 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 28.03.1407 03:32 | 19.02.1407 |
8 | Cốc vũ | 30° | 12.04.1407 12:45 | 05.03.1407 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 28.04.1407 01:02 | 21.03.1407 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 13.05.1407 15:38 | 07.04.1407 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 29.05.1407 08:13 | 23.04.1407 |
12 | Hạ chí | 90° | 14.06.1407 01:39 | 09.05.1407 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 29.06.1407 19:26 | 24.05.1407 |
14 | Đại thử | 120° | 15.07.1407 12:20 | 11.06.1407 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 31.07.1407 03:52 | 27.06.1407 |
16 | Xử thử | 150° | 15.08.1407 17:00 | 13.07.1407 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 31.08.1407 03:28 | 29.07.1407 |
18 | Thu phân | 180° | 15.09.1407 10:44 | 14.08.1407 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 30.09.1407 14:50 | 29.08.1407 |
20 | Sương giáng | 210° | 15.10.1407 15:46 | 15.09.1407 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 30.10.1407 13:56 | 30.09.1407 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 14.11.1407 09:45 | 15.10.1407 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 29.11.1407 03:57 | 30.10.1407 |
24 | Đông chí | 270° | 13.12.1407 21:10 | 14.11.1407 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1407
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.