Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1768

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1768

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1768 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1768 23:56 16.11.1767
2 Đại hàn 300° 20.01.1768 17:23 01.12.1767
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 04.02.1768 11:59 16.12.1767
4 Vũ thuỷ 330° 19.02.1768 08:20 02.01.1768
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1768 07:08 17.01.1768
6 Xuân phân 20.03.1768 08:45 03.02.1768
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1768 13:33 18.02.1768
8 Cốc vũ 30° 19.04.1768 21:29 03.03.1768
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1768 08:32 19.03.1768
10 Tiểu mãn 60° 20.05.1768 22:08 05.04.1768
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1768 13:58 21.04.1768
12 Hạ chí 90° 21.06.1768 07:00 08.05.1768
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1768 00:45 24.05.1768
14 Đại thử 120° 22.07.1768 17:57 09.06.1768
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1768 10:08 25.06.1768
16 Xử thử 150° 23.08.1768 00:11 12.07.1768
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1768 11:50 27.07.1768
18 Thu phân 180° 22.09.1768 20:22 12.08.1768
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1768 01:49 28.08.1768
20 Sương giáng 210° 23.10.1768 04:00 13.09.1768
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1768 03:21 28.09.1768
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1768 00:06 14.10.1768
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 06.12.1768 19:00 28.10.1768
24 Đông chí 270° 21.12.1768 12:35 13.11.1768

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1768

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.