Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1769

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1769

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1769 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1769 05:46 28.11.1768
2 Đại hàn 300° 19.01.1769 23:11 12.12.1768
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 03.02.1769 17:48 27.12.1768
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1769 14:08 12.01.1769
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1769 12:58 27.01.1769
6 Xuân phân 20.03.1769 14:34 13.02.1769
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1769 19:24 28.02.1769
8 Cốc vũ 30° 20.04.1769 03:20 15.03.1769
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1769 14:22 30.03.1769
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1769 04:03 16.04.1769
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1769 19:47 02.05.1769
12 Hạ chí 90° 21.06.1769 12:57 18.05.1769
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1769 06:32 05.06.1769
14 Đại thử 120° 22.07.1769 23:54 20.06.1769
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1769 15:54 06.07.1769
16 Xử thử 150° 23.08.1769 06:07 22.07.1769
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1769 17:35 08.08.1769
18 Thu phân 180° 23.09.1769 02:15 24.08.1769
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1769 07:34 09.09.1769
20 Sương giáng 210° 23.10.1769 09:52 24.09.1769
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1769 09:05 10.10.1769
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1769 05:57 25.10.1769
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 07.12.1769 00:43 10.11.1769
24 Đông chí 270° 21.12.1769 18:24 24.11.1769

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1769

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.