Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1772

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1772

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1772 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1772 23:24 01.12.1771
2 Đại hàn 300° 20.01.1772 16:51 16.12.1771
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 04.02.1772 11:24 01.01.1772
4 Vũ thuỷ 330° 19.02.1772 07:45 16.01.1772
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1772 06:30 02.02.1772
6 Xuân phân 20.03.1772 08:08 17.02.1772
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1772 12:51 02.03.1772
8 Cốc vũ 30° 19.04.1772 20:50 17.03.1772
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1772 07:47 03.04.1772
10 Tiểu mãn 60° 20.05.1772 21:29 18.04.1772
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1772 13:09 05.05.1772
12 Hạ chí 90° 21.06.1772 06:20 21.05.1772
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 06.07.1772 23:54 06.06.1772
14 Đại thử 120° 22.07.1772 17:16 22.06.1772
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1772 09:17 09.07.1772
16 Xử thử 150° 22.08.1772 23:31 24.07.1772
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1772 11:01 11.08.1772
18 Thu phân 180° 22.09.1772 19:43 26.08.1772
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1772 01:05 12.09.1772
20 Sương giáng 210° 23.10.1772 03:25 27.09.1772
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1772 02:42 13.10.1772
22 Tiểu tuyết 240° 21.11.1772 23:34 27.10.1772
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 06.12.1772 18:24 12.11.1772
24 Đông chí 270° 21.12.1772 12:05 27.11.1772

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1772

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.