Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1780

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1780

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1780 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1780 22:07 29.11.1779
2 Đại hàn 300° 20.01.1780 15:34 15.12.1779
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 04.02.1780 10:09 30.12.1779
4 Vũ thuỷ 330° 19.02.1780 06:29 15.01.1780
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1780 05:15 30.01.1780
6 Xuân phân 20.03.1780 06:51 15.02.1780
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1780 11:35 30.02.1780
8 Cốc vũ 30° 19.04.1780 19:30 15.03.1780
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1780 06:27 02.04.1780
10 Tiểu mãn 60° 20.05.1780 20:06 17.04.1780
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1780 11:47 03.05.1780
12 Hạ chí 90° 21.06.1780 04:56 19.05.1780
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 06.07.1780 22:31 05.06.1780
14 Đại thử 120° 22.07.1780 15:53 21.06.1780
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1780 07:55 08.07.1780
16 Xử thử 150° 22.08.1780 22:10 23.07.1780
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1780 09:41 09.08.1780
18 Thu phân 180° 22.09.1780 18:23 24.08.1780
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 07.10.1780 23:44 10.09.1780
20 Sương giáng 210° 23.10.1780 02:05 26.09.1780
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1780 01:19 11.10.1780
22 Tiểu tuyết 240° 21.11.1780 22:12 25.10.1780
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 06.12.1780 17:00 11.11.1780
24 Đông chí 270° 21.12.1780 10:41 26.11.1780

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1780

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.