Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1789

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1789

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1789 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1789 02:16 10.12.1788
2 Đại hàn 300° 19.01.1789 19:49 24.12.1788
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 03.02.1789 14:16 09.01.1789
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1789 10:41 24.01.1789
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1789 09:20 09.02.1789
6 Xuân phân 20.03.1789 11:01 24.02.1789
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1789 15:39 09.03.1789
8 Cốc vũ 30° 19.04.1789 23:39 24.03.1789
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1789 10:32 11.04.1789
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1789 00:13 27.04.1789
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1789 15:53 12.05.1789
12 Hạ chí 90° 21.06.1789 09:00 28.05.1789
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1789 02:36 15.05N.1789
14 Đại thử 120° 22.07.1789 19:53 01.06.1789
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1789 12:00 17.06.1789
16 Xử thử 150° 23.08.1789 02:08 03.07.1789
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1789 13:47 18.07.1789
18 Thu phân 180° 22.09.1789 22:22 04.08.1789
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1789 03:54 20.08.1789
20 Sương giáng 210° 23.10.1789 06:10 06.09.1789
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1789 05:36 21.09.1789
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1789 02:24 06.10.1789
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 06.12.1789 21:23 20.10.1789
24 Đông chí 270° 21.12.1789 14:59 06.11.1789

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1789

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.