Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1787

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1787

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1787 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1787 14:43 17.11.1786
2 Đại hàn 300° 20.01.1787 08:11 02.12.1786
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 04.02.1787 02:45 17.12.1786
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1787 23:05 01.01.1787
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1787 21:51 16.01.1787
6 Xuân phân 20.03.1787 23:25 02.02.1787
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 05.04.1787 04:09 18.02.1787
8 Cốc vũ 30° 20.04.1787 11:59 03.03.1787
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1787 22:56 18.03.1787
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1787 12:27 05.04.1787
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 06.06.1787 04:12 21.04.1787
12 Hạ chí 90° 21.06.1787 21:09 07.05.1787
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1787 14:50 23.05.1787
14 Đại thử 120° 23.07.1787 08:02 09.06.1787
15 7 (Thân) Lập thu 135° 08.08.1787 00:13 25.06.1787
16 Xử thử 150° 23.08.1787 14:19 11.07.1787
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 08.09.1787 02:02 27.07.1787
18 Thu phân 180° 23.09.1787 10:39 12.08.1787
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1787 16:13 27.08.1787
20 Sương giáng 210° 23.10.1787 18:30 13.09.1787
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1787 17:57 28.09.1787
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1787 14:46 13.10.1787
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 07.12.1787 09:45 28.10.1787
24 Đông chí 270° 22.12.1787 03:22 14.11.1787

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1787

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.