Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1788

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1788

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1788 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1788 20:35 28.11.1787
2 Đại hàn 300° 20.01.1788 14:00 13.12.1787
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 04.02.1788 08:36 28.12.1787
4 Vũ thuỷ 330° 19.02.1788 04:53 13.01.1788
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1788 03:40 28.01.1788
6 Xuân phân 20.03.1788 05:13 13.02.1788
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1788 09:57 28.02.1788
8 Cốc vũ 30° 19.04.1788 17:49 14.03.1788
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1788 04:46 30.03.1788
10 Tiểu mãn 60° 20.05.1788 18:20 15.04.1788
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1788 10:00 02.05.1788
12 Hạ chí 90° 21.06.1788 03:05 18.05.1788
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 06.07.1788 20:39 04.06.1788
14 Đại thử 120° 22.07.1788 13:59 20.06.1788
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1788 06:01 06.07.1788
16 Xử thử 150° 22.08.1788 20:16 21.07.1788
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1788 07:49 08.08.1788
18 Thu phân 180° 22.09.1788 16:34 23.08.1788
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 07.10.1788 21:59 09.09.1788
20 Sương giáng 210° 23.10.1788 00:23 25.09.1788
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 06.11.1788 23:41 09.10.1788
22 Tiểu tuyết 240° 21.11.1788 20:38 24.10.1788
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 06.12.1788 15:28 09.11.1788
24 Đông chí 270° 21.12.1788 09:12 24.11.1788

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1788

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.