Bảng ngày giờ các tiết khí năm 1798

Bảng ngày giờ tiết khí năm 1798

Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.

Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

24 tiết khí

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ

Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:

Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 1798 dưới đây:

STT Tháng Tiết khí Kinh độ mặt trời Ngày dương lịch Ngày âm lịch
1 12 (Sửu) Tiểu hàn 285° 05.01.1798 07:02 19.11.1797
2 Đại hàn 300° 20.01.1798 00:28 04.12.1797
3 1 (Dần) Lập xuân 315° 03.02.1798 19:03 18.12.1797
4 Vũ thuỷ 330° 18.02.1798 15:19 03.01.1798
5 2 (Mão) Kinh trập 345° 05.03.1798 14:05 18.01.1798
6 Xuân phân 20.03.1798 15:34 04.02.1798
7 3 (Thìn) Thanh minh 15° 04.04.1798 20:18 19.02.1798
8 Cốc vũ 30° 20.04.1798 04:05 05.03.1798
9 4 (Tỵ) Lập Hạ 45° 05.05.1798 15:02 20.03.1798
10 Tiểu mãn 60° 21.05.1798 04:30 06.04.1798
11 5 (Ngọ) Mang chủng 75° 05.06.1798 20:15 21.04.1798
12 Hạ chí 90° 21.06.1798 13:12 08.05.1798
13 6 (Mùi) Tiểu thử 105° 07.07.1798 06:53 24.05.1798
14 Đại thử 120° 23.07.1798 00:05 11.06.1798
15 7 (Thân) Lập thu 135° 07.08.1798 16:17 26.06.1798
16 Xử thử 150° 23.08.1798 06:24 12.07.1798
17 8 (Dậu) Bạch lộ 165° 07.09.1798 18:07 27.07.1798
18 Thu phân 180° 23.09.1798 02:46 14.08.1798
19 9 (Tuất) Hàn lộ 195° 08.10.1798 08:19 29.08.1798
20 Sương giáng 210° 23.10.1798 10:39 15.09.1798
21 10 (Hợi) Lập đông 225° 07.11.1798 10:06 30.09.1798
22 Tiểu tuyết 240° 22.11.1798 06:58 15.10.1798
23 11 (Tý) Đại tuyết 255° 07.12.1798 01:57 01.11.1798
24 Đông chí 270° 21.12.1798 19:36 15.11.1798

Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 1798

Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.

Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.