Bảng ngày giờ tiết khí năm 3004
Tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo chuyển động của Trái Đất khi quay xung quanh mặt trời. Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ. Ngày bắt đầu một tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí toạ độ nhất định.
Theo đó, trong một năm có 24 tiết khí theo lịch vạn niên. Đó là những ngày mà mặt trời nằm ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.

Khi ta chia mặt phẳng thành 360 độ thì tương ứng mỗi một tiết khí cách nhau 15 độ
Có 2 yếu tố làm ảnh hưởng tới khoảng cách giữa các tiết khí cạnh nhau:
Vì vậy, khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau sẽ dao động trong khoảng 14-16 ngày. Ta có thể quan sát kỹ hơn bảng ngày giờ tiết khí năm 3004 dưới đây:
STT | Tháng | Tiết khí | Kinh độ mặt trời | Ngày dương lịch | Ngày âm lịch |
---|---|---|---|---|---|
1 | 12 (Sửu) | Tiểu hàn | 285° | 06.01.3004 23:06 | 22.11.3003 |
2 | Đại hàn | 300° | 21.01.3004 16:37 | 08.12.3003 | |
3 | 1 (Dần) | Lập xuân | 315° | 05.02.3004 10:19 | 23.12.3003 |
4 | Vũ thuỷ | 330° | 20.02.3004 04:35 | 09.01.3004 | |
5 | 2 (Mão) | Kinh trập | 345° | 06.03.3004 00:31 | 24.01.3004 |
6 | Xuân phân | 0° | 20.03.3004 22:24 | 08.02.3004 | |
7 | 3 (Thìn) | Thanh minh | 15° | 04.04.3004 23:04 | 23.02.3004 |
8 | Cốc vũ | 30° | 20.04.3004 02:30 | 09.03.3004 | |
9 | 4 (Tỵ) | Lập Hạ | 45° | 05.05.3004 09:13 | 24.03.3004 |
10 | Tiểu mãn | 60° | 20.05.3004 18:47 | 10.04.3004 | |
11 | 5 (Ngọ) | Mang chủng | 75° | 05.06.3004 07:16 | 26.04.3004 |
12 | Hạ chí | 90° | 20.06.3004 21:51 | 11.05.3004 | |
13 | 6 (Mùi) | Tiểu thử | 105° | 06.07.3004 14:12 | 27.05.3004 |
14 | Đại thử | 120° | 22.07.3004 07:18 | 13.06.3004 | |
15 | 7 (Thân) | Lập thu | 135° | 07.08.3004 00:29 | 29.06.3004 |
16 | Xử thử | 150° | 22.08.3004 16:48 | 15.07.3004 | |
17 | 8 (Dậu) | Bạch lộ | 165° | 07.09.3004 07:32 | 01.08.3004 |
18 | Thu phân | 180° | 22.09.3004 20:01 | 16.08.3004 | |
19 | 9 (Tuất) | Hàn lộ | 195° | 08.10.3004 05:44 | 03.09.3004 |
20 | Sương giáng | 210° | 23.10.3004 12:29 | 18.09.3004 | |
21 | 10 (Hợi) | Lập đông | 225° | 07.11.3004 16:02 | 03.10.3004 |
22 | Tiểu tuyết | 240° | 22.11.3004 16:44 | 18.10.3004 | |
23 | 11 (Tý) | Đại tuyết | 255° | 07.12.3004 14:42 | 04.11.3004 |
24 | Đông chí | 270° | 22.12.3004 10:38 | 19.11.3004 |
Ngày và thời điểm của các tiêt khí trong năm 3004
Ví dụ: ngày Lập Xuân là ngày 4 hoặc mùng 5 tháng 2 dương lịch. Khi đó, mặt trời nằm ở vị trí 315 độ trên mặt phẳng không gian của trái đất mà ta quan sát được. Sau ngày Lập Xuân, kéo dài đến ngày 19 hoặc 20 tháng 2. Khi ấy mặt trời đã chuyển sang vị trí 330 độ, có nghĩa là đã kết thúc tiết Lập Xuân bắt đầu bước vào tiết Vũ Thuỷ.
Có một điều thú vị rằng, hầu hết học giả tại Việt Nam đều cho rằng “tiết” và “khí” là 2 phần riêng biệt. Chúng luôn phiên đan xen lẫn nhau, cứ một “tiết” (trung khí) là lại tới một “khí” (tiết khí), bắt đầu từ tiết lập xuân. Tuy nhiên, để cho dễ hiểu và ứng dụng thì ngày nay chúng ta vẫn thường gọi chung là tiết khí, hoặc ngắn gọn là tiết.